Chuyển đổi số trong quản lý thuế thương mại điện tử: Góc nhìn từ Nghị định 117/2025/NĐ-CP
Chính phủ chính thức ban hành Nghị định số 117/2025/NĐ-CP quy định về quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử (TMĐT). Đây là một bước đi quan trọng, nhằm đảm bảo nghĩa vụ thuế của các chủ thể trong môi trường kinh doanh số và định hướng chuyển đổi số trong hoạt động quản lý nhà nước, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính công.
Truy cập hệ thống khai thuế điện tử của Tổng cục Thuế Việt Nam
Kê khai - nộp – hoàn thuế hoàn toàn qua điện tử
Toàn bộ quy trình từ đăng ký mã số thuế, khai báo thuế, nộp thuế đến hoàn thuế đều được thực hiện thông qua Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế. Người nộp thuế sử dụng tài khoản giao dịch thuế điện tử để đăng nhập, lựa chọn biểu mẫu tương ứng, điền thông tin, ký số và gửi dữ liệu trực tuyến. Hệ thống xử lý hoàn toàn trên nền tảng số mà không cần thực hiện thủ tục giấy tờ trực tiếp, qua đó giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và nâng cao tính minh bạch.
Kết nối dữ liệu giữa sàn thương mại điện tử và cơ quan thuế
Các tổ chức cung cấp nền tảng số trên sàn thương mại điện tử, có trách nhiệm cung cấp thông tin giao dịch của các cá nhân, tổ chức kinh doanh trên nền tảng cho cơ quan thuế theo phương thức điện tử. Ngoài ra, các sàn TMĐT còn thực hiện khấu trừ và nộp thay thuế cho cá nhân kinh doanh trên nền tảng, nhằm đảm bảo nghĩa vụ thuế được thực thi một cách hiệu quả.
Việc chia sẻ thông tin qua kênh điện tử không chỉ giúp tăng cường khả năng giám sát, mà còn tạo ra một hệ sinh thái dữ liệu mở, nơi dữ liệu được trao đổi tự động, định dạng chuẩn, thống nhất với hệ thống của cơ quan thuế.
Quản lý thuế xuyên biên giới bằng công nghệ số
Nghị định quy định rõ các tổ chức không cư trú (doanh nghiệp nước ngoài cung cấp dịch vụ số tại Việt Nam) có nghĩa vụ đăng ký mã số thuế, kê khai và nộp thuế bằng hình thức điện tử thông qua Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế. Trường hợp không thể tự thực hiện, các tổ chức này có thể ủy quyền điện tử cho tổ chức tại Việt Nam thay mặt thực hiện nghĩa vụ.
Việc áp dụng cơ chế điện tử với chủ thể nước ngoài cho thấy năng lực quản lý thuế đang được mở rộng và thích ứng với mô hình kinh doanh xuyên biên giới, vốn là đặc trưng nổi bật của thương mại điện tử hiện đại.
Chuẩn hóa biểu mẫu điện tử phục vụ quản lý số
Hệ thống biểu mẫu điện tử, bao gồm các mẫu khai thuế, mẫu hoàn thuế, mẫu khấu trừ thuế… áp dụng cho từng đối tượng như tổ chức khấu trừ, cá nhân cư trú, tổ chức không cư trú. Ví dụ:
- Mẫu 01/TK-TĐT: Áp dụng cho tổ chức khai khấu trừ thuế.
- Mẫu 04/TK-TĐT: Cá nhân cư trú có thu nhập từ hoạt động TMĐT tự khai thuế.
- Mẫu 07/TK-TĐT: Tổ chức không cư trú khai thuế trực tiếp tại Việt Nam.
Các biểu mẫu này được thiết kế để nộp qua hệ thống điện tử, có cấu trúc rõ ràng, định dạng dữ liệu chuẩn (dạng XML hoặc điện tử hóa khác) phù hợp cho việc xử lý tự động. Đây là nền tảng quan trọng để cơ quan thuế có thể tiến tới quản lý thuế bằng công nghệ phân tích dữ liệu lớn (big data) trong tương lai.
Cổng thông tin điện tử là trung tâm vận hành hệ thống thuế số
Hầu hết mọi giao dịch, thông báo, khai báo và xử lý thuế theo Nghị định 117 đều diễn ra trên Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế tại địa chỉ https://etaxvn.gdt.gov.vn. Việc thống nhất nền tảng giao tiếp duy nhất và bắt buộc này khẳng định định hướng xây dựng hạ tầng số trung tâm cho ngành thuế, đồng thời từng bước hình thành một hệ sinh thái dịch vụ công trực tuyến đồng bộ trong lĩnh vực tài chính.
Nghị định 117/2025/NĐ-CP không chỉ là một công cụ pháp lý để quản lý nghĩa vụ thuế của các chủ thể tham gia thương mại điện tử, mà còn là một ví dụ điển hình về áp dụng chuyển đổi số trong quản lý nhà nước. Thông qua việc số hóa toàn bộ quy trình thuế, kết nối dữ liệu điện tử với doanh nghiệp, kiểm soát hoạt động kinh doanh xuyên biên giới và sử dụng nền tảng số thống nhất, Việt Nam đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu xây dựng chính phủ số và kinh tế số.